- Bigarren Mundu Gerraz geroztik inoiz baino gatazka gehien (56) daude munduan, eta Nazioarteko Zuzenbide Humanitarioarekiko mespretxua agerikoa da. Testuinguru horretan, lankideen lana, gatazka horiek pairatzen dituzten herrialdeetako erakundeen eskutik, funtsezkoa da giza eskubideak eta bakea bermatzen laguntzeko.
- Giza eskubideen defentsarako betetzen duten zeregina gorabehera, kooperanteek eta gizarte erakundeek jazarpena pairatzen dute munduko hainbat lekutan. Horrek arriskuan jartzen du haien lana, eta, beraz, baita biztanleriari eragiten dieten eskubide urraketak salatzeko eta horien aurka egiteko duten gaitasuna ere.
- Aurten 265 langile humanitario hil dituzte; horietatik 173 Palestinan. Inoizko zifrarik kezkagarrienak dira.
- Premiazkoa da kooperanteen lana babesten duten lege-esparruak bermatzea eta, batez ere, une honetan erabakigarria den politika publiko baterako behar adina funts publiko ziurtatzea. Garapenerako Laguntza Ofizialaren murrizketaren testuinguru orokorra berehala leheneratu behar da.
Jatorrizko adierazpena Estatuko Koordinakundearen webgunean irakur dezakezu.
Zifrak beldurgarriak dira. Nazio Batuen datuen arabera, 300 milioi pertsonak baino gehiagok laguntza humanitarioa behar dute, gatazkak eta larrialdi klimatikoaren eragina direla eta. Horren ondorioz, 120 milioik baino gehiagok etxetik alde egin behar izan dute, erdia baino gehiago emakumeak eta neskak dira; arrisku handiagoei aurre egiten dietenak eta, aldi berean, bakea eraikitzeko giltzarri direnak. NBEk salatu du gaur egun 473 milioi haur inguru (seitik bat baino gehiago mundu osoan), gatazka-guneetan bizi direla.
Testuinguru horretan, giza eskubideen, bakearen eta garapenerako lankidetzaren aldeko politikak gehien behar direnean, gehien murrizten ari dira. CADek Garapenerako Laguntza Ofizialari buruz egindako azken txostenaren arabera, 2017tik lehen aldiz, funts globalak %7 baino gehiago jaitsi dira. Espainiako Garapenerako Laguntza Ofizialak, igoera txiki bat izan arren, bere konpromisoetatik urrun jarraitzen du: politika publiko horretara Errenta Nazional Gordinaren %0,25 bideratzen du, Europako batez bestekoaren oso azpitik (%0,47), eta Lankidetza Legeak ezarritako bidetik aldenduta, 2030erako %0,7 ezartzen baitu. Espainiako Gobernuak ekainean Sevillan egindako Garapenerako Finantzaketari buruzko IV. Konferentzian erakutsitako konpromisoak berehala gauzatu behar dira. Lankidetza deszentralizatua ere maila kezkagarrietan dago, eta maila horiek leheneratu egin beharko lirateke.
Giza eskubideen eta bakearen aldeko lana
Nazioarteko testuinguru horretan, herrialdeetako erakundeek nazioarteko lankidetzaren eta kooperanteen laguntzarekin egiten duten lana funtsezkoa da laguntza humanitariorako sarbidea errazteko eta gizarte-kohesioan, biztanleria zibilaren babesean eta eskubideen bermean laguntzeko.
Kooperanteen lana funtsezkoa da gatazka larriak dituzten herrialdeetan, hala nola Hego Sudanen, Ukrainan, Sirian, Yemenen, Palestinan, Sahel eskualdean edo Erdialdeko Amerikan. Garapenerako lankidetzak gatazken prebentzioa indartzen du, gizarte-ehuna erreparatzen laguntzen du, bake iraunkorra sustatzen du, parte-hartzearen, justiziaren, gizarte kohesioaren eta eskubideen babesaren bidez.
Lan hori oso garrantzitsua da, halaber, osasuna, gizonen eta emakumeen arteko berdintasuna, hezkuntza, kalitate demokratikoa edo larrialdi klimatikoaren aurreko ekintza bermatuko duten politika publikoak indartzen lagundu behar den lekuetan.
100 herrialdetan presente: murrizketa gero eta handiagoak
Garapenerako Erakundeen Estatuko Koordinakundearen azken txostenaren arabera, 612 pertsonak (%58 gizonak eta %42 emakumeak) egiten dute lan lankide gisa koordinakundeko kide diren erakundeetan. Beren lana 100 herrialdetan hedatzen da, eta 47 milioi pertsonari eragiten die.
Gatazkan dauden herrialdeak, baina baita beste asko ere, giza eskubideak defendatzen dituzten erakundeen lana mugatzen eta jazartzen duten legeak ezartzen ari dira. Nikaragua, Peru, El Salvador, Guatemala, Hungaria edo Kenya bezalako herrialdeek nazioarteko GKEen lana mugatzen duten legeak dituzte. GKE horiek tokiko erakundeekin elkarlanean aritzen dira bake-prozesuen, demokraziaren, lurraldeen eta ondasun komunen babesaren, genero-berdintasunaren eta eskubideen berme orokorraren alde. Israelek Palestinan egiten den lanean ezarritako murrizketen kasua gogorrenetako bat da une honetan.
Lan zorrotza egiteko berariazko lan baldintzak
Duela urtebete baino gehixeago Kooperanteen Estatutua onartu izana aurrerapauso garrantzitsua da kanpoan lan egiten dutenen lan baldintzak aitortu eta hobetzeko bidean. Horren inplementazioa bermatu behar da, pisu ekonomikoa Garapenerako Laguntza Ofizialaren murrizketa handiko testuinguru batean finantzarioki ahulduta dauden erakundeei egotzi gabe. Estatutua eraginkortasunez aplikatzeko beharrezkoak diren baliabide publikoak ziurtatzea funtsezkoa da, nazioarteko testuinguruak ezartzen dituen erronka itzelei eraginkortasunez erantzuteko ahalmena duen nazioarteko lankidetza eraiki ahal izateko.
